Php'de Matematiksel fonksiyonlar

Php'de en çok kullanılan matematiksel fonksiyonlar ve görevleri aşağıda örnekli olarak anlatılmıştır.

• pow()
• sqrt()
• abs()
• base_convert()
• fmod()
• round()
• floor()
• ceil()
• rand()
• deg2rad()
• sin()
• cos()
• tan()
• pi()
• exp()
• bindec()
• decbin()
• dechex()
• hexdec()
• max()
• min()

pow() - pow($x,$y)
Üslü sayıları hesaplamak için kullanılır. Burada $x üzeri $y işleminin sonucunu verir. Bu fonksiyondan dönen değer bir başka değişkene atanmalı yada kullanılmak üzere birbaşka fonksiyona verilmelidir.

$a=3;
$b=4;
$sonuc1=pow($a,$b);
echo "$a<sup>$b</sup>=$sonuc1<br>";
 
echo "3<sup>2</sup>=",pow(3,2),"<br>";
echo "6<sup>2</sup>=",pow(6,2),"<br>";
echo "4<sup>3</sup>=",pow(4,3),"<br>";
echo "5<sup>4</sup>=",pow(5,4),"<br>";
echo "81<sup>0.5</sup>=",pow(81,0.5),"<br>";
echo "8<sup>4.5</sup>=",pow(8,4.5),"<br>";

sqrt() - sqrt($x)

Belirtilen $x sayının karekökünü gönderir. Aynı işlemi yukarıdaki pow() fonksiyonuna üs olarak 0.5 vererek de yapabilirsiniz. Bilindiği üzere köklü sayılar aslında üssü 1/2 yani 0.5 olan sayılardır. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.

$c=25;
$sonuc2=sqrt($c);
echo "$c sayisinin karekoku=$sonuc2 <br>";
echo "54'un karekoku=",sqrt(54),"<br>";
echo "222'nin karekoku=",sqrt(222),"<br>";
echo "81'in karekoku=",sqrt(81),"<br>";
echo "2'nin karekoku=",sqrt(2),"<br>";

abs() - abs($x)

Verilen $x sayının mutlak değerini verir. Bilindiği üzere mutlak değer, sayının sayı ekseninde sıfıra olan uzaklığıdır. Uzaklık negatif olamayacağından mutlak değerin sonucu her zaman verilen sayının pozitif olanıdır

$d=-5;
$e=5;
echo "$d sayisinin mutlak degeri |$d|=",abs($d),"<br>";
echo "$e sayisinin mutlak degeri |$e|=",abs($e),"<br>";
echo "|$d-$e|=",abs($d-$e),"<br>";
echo "|-3|=",abs(-3),"<br>";
echo "|12|=",abs(12),"<br>";
echo "|-6.1|=",abs(-6.1),"<br>";
echo "|12.4|=",abs(12.4),"<br>";
echo "|22|=",abs(22),"<br>";

base_convert() - base_convert($x,$taban1,$taban2)

Verilen $x sayısını belirtilen taban1 sayı sisteminden yine belirtilen taban2 sayı sistemine dönüştürür. Burada verilen sayının taban1 sisteminde olmasına dikkat ediniz. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.

echo "Onluk sistemdeki 27 sayisinin ikilik sistemdeki karsiligi ",base_convert(27,10,2)," 'dir.<br>";
echo "(27)<sub>10</sub>=(",base_convert(27,10,2),")<sub>2</sub><br>";
echo "(101101)<sub>2</sub>=(",base_convert(101101,2,10),")<sub>10</sub><br>";
echo "(425)<sub>8</sub>=(",base_convert(425,8,2),")<sub>2</sub><br>";
echo "(8a4b)<sub>16</sub>=(",base_convert('8a4b',16,10),")<sub>10</sub><br>";
echo "(A37334)<sub>16</sub>=(",base_convert('A37334',16,2),")<sub>2</sub><br>";
echo "(10101110011)<sub>2</sub>=(",base_convert(10101110011,2,8),")<sub>8</sub><br>";
echo "(36213)<sub>4</sub>=(",base_convert(36213,4,10),")<sub>10</sub><br>";

fmode() - fmod($x,$y)

Verilen $x sayısının $y sayısına bölümünden kalanı vermektedir. % operatörü ile aynı işlevi görmektedir. Örneğin 15 sayısının 4'e bölümünden kalan 3'dür.

$x=15;
$y=4;
$kalan=fmod($x,$y);
echo "$x sayisinin $y sayisina bolumunden kalan = $kalan <br>";
echo "$x%$y=",$x%$y,"<br>";
echo "54%8=",fmod(54,8),"<br>";
echo "54%8=",54%8,"<br>";
echo "32%4=",fmod(32,4),"<br>";
echo "17%10=",fmod(17,10),"<br>";
echo "49%5=",fmod(49,5),"<br>";
echo "$x sayisi ",(fmod($x,2)==0)?"cifttir":"tektir","<br>";
echo "$y sayisi ",(fmod($y,2)==0)?"cifttir":"tektir","<br>";

  

round() - round($x,$ondalik)

Verilen $x sayısını belirtilen sayıda ondalik kalacak şekilde en yakın sayıya yuvarlar. Eğer ondalık belirtilmezse en yakın tam sayıya yuvarlar.

$f=14.354;
$sonuc3=round($f,1); // bir tane ondalık kalacak şekilde yuvarla
echo "Sonuc3=$sonuc3 <br>";
$sonuc4=round($f,2); // iki tane ondalık kalacak şekilde yuvarla
echo "Sonuc4=$sonuc4 <br>";
$sonuc5=round($f); // hiç ondalık kalmayacak şekilde yuvarla
echo "Sonuc5=$sonuc5 <br>";
echo round(14.68),"<br>"; // ekrana 15 yazar
echo round(14.12),"<br>"; // ekrana 14 yazar
echo round(14.68,1),"<br>"; // ekrana 14.7 yazar
echo round(14.19,1),"<br>"; // ekrana 14.2 yazar
echo round(-14.6),"<br>"; // ekrana -15 yazar

floor() - floor($x)

Verilen $x sayısını her zaman aşağıya tam sayı olacak şekilde yuvarlar. Dikkat ediniz: Bu fonksiyon yakın olan sayıya değil her zaman aşağıya yuvarlar. Yani kendisinden küçük en yakın tam sayıya yuvarlar.

$g=19.364;
$sonuc6=floor($g);
echo "Sonuc=$sonuc6 <br>";// ekrana Sonuc=14 yazar.
echo floor(14.88),"<br>"; // ekrana 14 yazar
echo floor(14.11),"<br>"; // ekrana 14 yazar
echo floor(19.99),"<br>"; // ekrana 19 yazar
echo floor(87.031),"<br>"; // ekrana 87 yazar
echo floor(-74.9),"<br>"; // ekrana -75 yazar
echo floor(-74.1),"<br>"; // ekrana -75 yazar

ceil() - ceil($x)

Verilen $x sayısını her zaman yukarıya tam sayı olacak şekilde yuvarlar. Başka bir ifadeyle kendisinden büyük en yakın tam sayıya yuvarlar.

$h=14.354;
$sonuc7=ceil($h);
echo "Sonuc=$sonuc7 <br>";// ekrana Sonuc=15 yazar.
echo ceil(14.68),"<br>"; // ekrana 15 yazar
echo ceil(14.12),"<br>"; // ekrana 15 yazar
echo ceil(14.99),"<br>"; // ekrana 15 yazar
echo ceil(27.041),"<br>"; // ekrana 28 yazar
echo ceil(-14.9),"<br>"; // ekrana -14 yazar
echo ceil(-14.1),"<br>"; // ekrana -14 yazar

rand() - rand(min,mak)

Verilen aralıkta rastgele bir tamsayı üretir.

$sayi=rand(1,10);
echo $sayi,"<br>";
echo rand(20,25),"<br>";
echo rand(160,200),"<br>";
$sayilar=array();
$sayilar[]=rand(1,100);
$sayilar[]=rand(90,100);
$sayilar[]=rand(1,5);
$sayilar[]=rand(1000,10000);
$sayilar[]=rand(500,510);
foreach($sayilar as $deger)
echo $deger," ";

deg2rad() - deg2rad($x)

Derece cinsinden verilen $x açısının radyan karşılığını verir. Aşağıda anlatılan sin(), cos() ve tan() gibi fonksiyonlar açıyı radyan cinsinden istemektedir.

$k=30;
$radx=deg2rad($k);
echo "$k acisinin radyan karsiligi = ",$radx,"<br>";
echo "90 derecenin radyan karsiligi = ",deg2rad(90),"<br>";
echo "60 derecenin radyan karsiligi = ",deg2rad(60),"<br>";
echo "180 derecenin radyan karsiligi = ",deg2rad(180),"<br>";
echo "360 derecenin radyan karsiligi = ",deg2rad(360),"<br>";

sin() - cos() - tan() - sin($x), cos($x), tan($x)

Radyan cinsinden verilen $x açısının sırasıyla sinüs, kosinüs ve tanjant değerlerini verir. Dolayısıyla derece cinsindeki açıyı önce radyana çevirmek gerekmektedir.

$m=30;
$radx=deg2rad($m); // derece radyana çevriliyor
echo "sin($m)=",sin($radx),"<br>";
echo "cos($m)=",cos($radx),"<br>";
echo "tan($m)=",tan($radx),"<br>";
$n=60;
$radx2=deg2rad($n); // derece radyana çevriliyor
echo "sin($n)=",sin($radx2),"<br>";
echo "cos($n)=",cos($radx2),"<br>";
echo "tan($n)=",tan($radx2),"<br>";

pi() - pi()

Bu fonksiyon pi sayısını göndermektedir. Yaklaşık olarak 3 yada 3.14 olarak kullandığımız pi sayısının yerine, pi() fonksiyonunun gönderdiği değeri kullanmak daha doğru sonuç verecektir.

$pi=pi();
echo "pi sayisi =".$pi,"<br>";
echo pi(),"<br>";
echo "yaricapi 3cm olan dairenin cevresi = ",2*pi()*3," cm'dir.<br>";
echo "yaricapi 3cm olan dairenin alani = ",pi()*pow(3,2)," cm<sup>2</sup> 'dir.<br>";

exp() 

Matematikte yaklaşık 2.718281828459 olarak bilinen e sayısının kuvvetlerini hesaplar ve gönderir. Buradaki $x sayısı e sayısının üssü olmaktadır.

echo "e=",exp(1),"<br>";
echo "e<sup>2</sup>=",exp(2),"<br>";
echo "e<sup>3</sup>=",exp(3),"<br>";
echo "e<sup>4</sup>=",exp(4),"<br>";